Page 42 - BeeLife13

Dünyada Müzeciliğin Gelişimi:

Müzecilik, Batı toplumlarında koleksiyonların
kamulaştırılmasıyla, 18. yüzyılda gerçekleştirildi.
Toplumun büyük bir kesimi tarafından
görülemeyen ancak özel izinlerle girilebilen devlet
koleksiyonları bile özel koleksiyon olmaktan öteye
gidemiyordu. Vatikan Müzeleri gibi kurumlar bile
ancak yılda bir kez, Paskalya Yortusu öncesindeki
cuma günü halka açılmaktaydı. 19. yüzyılda
müzecilikte atılımlar yaşandı ve Müzeografi
bilim dalı olarak kendini göstermeye başladı. Yine
19. yüzyılda etnografik ürünlerle güzel sanatlar
VAROLUŞUNDAN
birbirinden ayrıldı. 1880’li yıllarda müzelere bireyi ve
BUGÜNÜNE MÜZE KAVRAMI
toplumu geliştiren bir misyon yüklenerek müzelerin
eğitim ortamı olarak kullanılması gündeme
geldi. 1950’lerde eğitim bilimlerinde yaşanan
gelişmelerde, öğrencinin araştırarak kendisinin
bilgi üretmesi gerektiği vurgulandı. Sonuç olarak
müzeler, laboratuvarlar ve kütüphaneler önem
kazanmaya başladı. Yine 1950’lerde müzeler
toplumu eğlendirecek ve eğitecek tarzda
koleksiyonlarını kullanmaya başladılar.

Türkiye’de Müzeciliğin
Tarihsel Gelişimi:

Osmanlı-Rus Harbi’nden sonra devlet
memurluğundan ayrılan Osman Hamdi
Bey, 1881’de Müze-i Hümayun (İmparatorluk
Müze, sanat Müzesi) müdürü Anton Dethier’in ölümü üzerine
eserlerinin saklandığı padişahın şahsi emri ile müze müdürlüğüne
atandı. Müze-i Hümayun müdürü olarak ilk işi eski
ve insanların bunları eserlerin yurt dışına götürülmesini yasaklayan
görüp faydalanmaları bir tüzük hazırlamaktı. Yürürlükte bulunan 1874
için özel binalarda tarihli “Asar-ı Atika Nizamnamesi”ni 1883
sergilendiği yerlerdir. yılında yeniden düzenledi ve yürürlüğe
Müze kelimesi eski soktu. Bu yeni düzenleme ile Batılı ülkelere
Osmanlı topraklarından eski eser kaçırılmasını
Yunanca’da “bilimler önledi. Osman Hamdi Bey, müze müdürlüğü
tapınağı” manasındaki sırasında ilk Türk bilimsel arkeolojik kazılarını
“Mouseion” başlattı. Yaptığı kazılarda bulduğu antik eserler
kelimesinden arasında arkeoloji dünyasının başyapıtlarından
gelir. Dünyada ilk sayılan İskender Lahiti de bulunuyor. Osman
Hamdi Bey, kazılar neticesinde artan eserleri
müze, milattan sergileyebilmek için yeni bir bina arayışına girdi.
önce üç yüz yılında Eserler, Aya İrini’den sonra Çinili Köşk’e taşınmıştı
İskenderiye‘de birinci ancak burası da yetersiz gelmekteydi. Devrin
Ptolemaios zamanında yöneticilerini ikna ederek bugünkü İstanbul
kurulmuştur. Arkeoloji Müzesi binasını inşa ettirdi. Üç aşamada
tamamlanan müze binasının ilk kısmı 1899’da,
ikinci kısmı 1903’de, üçüncü kısmı 1907’de ziyarete
açıldı. Müzenin içine fotoğrafhane, kütüphane,
modelhane yaptırdı. Tüm bu çabaları, onu
çağdaş Türk müzeciliğinin kurucusu yaptı.

42